بررسی فقهی ـ حقوقی مبنا و ماهیت حریم

Authors

Abstract:

حریم در مقررات موجود کارکرد ویژه‏ای دارد. مقررات مختلفی ذیل موضوع حریم وجود دارد که هریک از آنها به‌مقتضای موضوع خود، حریم را متناسب با آن به کار برده است. از آنجایی که قانونگذار در قوانین مختلف از رویۀ یکسانی پیروی ننموده، ماهیت و مبنای حقوقی حریم مبهم باقی مانده است. در مواد 137 و 138 قانون مدنی، به‌پیروی از نظر مشهور فقیهان، بر اندازۀ برخی از حریم‌ها تأکید شده است؛ حال آنکه در دیگر مقررات گاهی نظریۀ مشهور پذیرفته شده و در برخی موارد به‌حکم ضرورت از آن تخطی شده است. افزون بر این، مادۀ 136 همان قانون، مبنای حریم را کمال انتفاع و در مادۀ 139 جلوگیری از ضرر دانسته است. از این رو، وجه منطقی جمع دو مادۀ ذکرشده با تردید روبه‌روست. از آنجایی که در صورت وجود ابهام در مقررات قانونی، قاضی موظف است با مراجعه به منابع معتبر فقهی حکم مسئله را استنباط نماید، می‌توان گفت: براساس ضوابط و اصول فقهی، مبنای کمال انتفاع با درنظر گرفتن ملک ذوالحریم و بدون ملاحظۀ املاک یا مالکان یا حریم دیگران است. باوجود این، مبنای جلوگیری از ضرر در صورتی مطرح می‏گردد که پای حق دیگری به‌میان آید. در صورت تعارض میان کمال انتفاع و ضرر، قاعدۀ لاضرر مقدم می‌گردد.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی فقهی و حقوقی حریم خصوصی

از جمله حقوق فطری و طبیعی انسان می­توان به حق تنهایی یا حق استفاده از زندگی فردی اشاره کرد. این حق تحت هیچ شرایطی قابل خدشه نیست و انسان حتی با پذیرش زندگی در اجتماع حاضر نیست از جنبه­های زندگی فردی دست بردارد. حرمت زندگی شخصی در دین اسلام بسیار مورد تأکید و توجه بوده و تحت عناوین مشخص، نظیر منع تجسس مورد حمایت قرار گرفته است. حریم خصوصی با آنکه در ایران با توجه به زمینه اسلام و فرهنگ غنی ایران...

full text

تحلیل مبنا و ماهیت حقوقی ارش

الزام بایع به پرداخت ارش، در صورت معیب بودن مبیع ، مبنای قراردادی دار د و در موارد ی که به دلیل عدم امکان رد مبیع یا استرداد آن با همان وضعیت زمان معامله ، اعمال خیار عیب و فسخ عقد ممکن نباشد،مشتری فقط می تواند از ارش به عنوان غرامت بهره مند شود . حق دریافت ارش،حق مالی مستقلی است که با ظهور عیب در مبیع و به منظور جبران زیان مشتری،در عرض حق فسخ ایجاد می شود، اما بقا یا سقوط آن، لزوما متاثر ...

full text

بررسی ماهیت فقهی و حقوقی خلع

این پژوهش با بررسی تطبیقی میان «خُلع» و دیگر صورت‌های جدایی، مانند «طلاق»، «طلاق بعوض» و «مبارات»، و بررسی ادله و اقوال فقها، به تصویری شفاف‌تر از آنچه که تا به امروز از ماهیت «خُلع» مطرح شده دست می‌یابد. گرچه «طلاق» و «خُلع»در بسیاری از شرایط و احکام مشترک هستند، امّا نتایج‌ این پژوهش نشان‌دهنده تمایز ماهوی میان این دو است. در نتیجه، اطلاقات و عمومات «طلاق» شامل «خُلع» نمی‌شوند مگر جایی که دلیل شرع...

full text

بررسی ماهیت فقهی و حقوقی بیع زمانی

بررسی ماهیت فقهی و حقوقی بیع زمانی* صمد حضرتی[1] چکیده در عصر معاصر که عصر ارتباطات نام گرفته است تأثیر و تأثر سیستم‌های حقوقی بر ‌‌یکدیگر امری اجتناب‌ناپذیر است، زیرا پیشرفت صنعت، فن آوری و علم و دانش بشری روز به روز پدیده‌های نوینی را در عرصه‌های مختلف از جمله در مقررات حقوقی می‌آفریند و ارتباط فراوان دولت‌ها و ملت‌ها با‌‌یکدیگر موجب تجربه‌های جدید از جایی به جای دیگر می‌شود. از آن جمله می‌ت...

full text

بررسی فقهی و حقوقی ماهیت بیعانه

ماهیت بیعانه هم در حقوق موضوعه و هم در میان فقها کمتر مورد توجه بوده و می‌تواند بحثی تازه و قابل تأمل باشد. میان ماهیت بیعانه و دیگر نهادهای حقوقی شباهت‌های زیاد و ظریفی وجود دارد که گاه باعث شده است، ماهیت آنها در توجیه و بررسی ماهیت حقوقی بیعانه به کار گرفته شود، بدون عنایت به این امر که علاوه بر مشابهت‌ها، تفاوت‌هایی میان آنها نیز وجود دارد و ما در این نوشتار به آنها خواهیم پرداخت. به‌رغم س...

full text

بررسی فقهی ـ حقوقی شخصیت حقوقی

در مقاله پیش‌رو شخصیت حقوقی از دو بُعد حقوقی و فقهی بحث شده است. در ادبیات حقوقی معاصر ابعاد گوناگون این موضوع در قالب اقسام اشخاص حقوقی، تمایز شخص حقیقی و شخصیت حقوقی و آثار حقوقی شخصیت حقوقی بحث شده است؛ اما در تحقیق‌های فقهی هر چند مالکیت «جهت» پیشینه دارد ولی تطبیق این عنوان بر برخی از مصداق‌های مالکیت حقوقی معاصر مانند نهادهای مالی از جمله بانک‌ها و شرکت‌ها و ... مورد اختلاف است. از ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 24  issue 91

pages  109- 130

publication date 2017-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023